Op 29 juli was het Earth Overshoot Day. Dat betekent dat we op die dag net zoveel van de natuur hebben gebruikt als de planeet dit hele jaar kan regenereren. Anders gezegd: als wereldbevolking gebruiken we dit jaar 1,7 keer meer van de aarde dan de aarde weer kan opwekken. Voor Nederland ligt dat cijfer bijna vier keer zo hoog. Het is alsof we met 17,5 miljoen inwoners 6 Nederlanden gebruiken.

Het grootste deel komt door het gebruik van fossiele brandstoffen. Verder is de Nederlandse netto-invoer van voedsel aanzienlijk: de consumptie overtreft het regeneratievermogen van onze landbouwgebieden met meer dan 90%. Dit betekent we nu slechts de helft van de hoeveelheid voedsel die we consumeren zelf verbouwen. Pasta, rijst, koffie en bananen komen echt allemaal uit het buitenland.

Wellicht dat de situatie in Flevoland relatief minder ongunstig is, omdat we geen grote industrie hebben en zelf veel voedsel produceren, maar ik denk niet dat de Flevoland Overshoot Day ver na 29 juli ligt. We hebben relatief veel maakbedrijven en die verwerken grondstoffen, zoals metalen, tot producten. We hebben ook een flink aantal bouwbedrijven en deze sector neemt 50% van het grondstoffenverbruik in Nederland voor zijn rekening. De grote vraag is: wat gaan we eraan doen?

‘Refuse, reduce, reuse, recycle’ stond op een spandoek van de school van mijn kinderen. Ik las dat elke dag als ik ze naar school bracht en het mantra is in mijn bovenkamer blijven hangen als een zin uit refrein van een zonnige zomerhit.

Refuse: Geen energieverspilling tijdens en na werktijd. Dus deuren dicht, alle lichten, koeling en apparaten uit na kantoortijd. Geen oude verlichting en geen vervuilende dieselmotoren meer. Niet altijd de goedkoopste machines van ver weg kopen, maar investeren in duurzame alternatieven die dichterbij worden gemaakt.

Reduce: Zuiniger produceren en minder energie verspillen. Kunnen jouw machines efficiënter worden afgesteld? En waarom niet zelf energie opwekken? Zonnepanelen, warmtepompen, een kleine windmolen. Dit is geen rakettechnologie, maar vaak een kwestie van bewust over nadenken, innoveren en slim gebruik maken van subsidiemaatregelen.

Reuse: Dit appelleert aan wat ons vroeger van huis uit is meegekregen. Daarom puilde de schuur van mijn opa uit van de schroefjes en de stukjes hout, want je wist maar nooit. Misschien kun je restproducten later hergebruiken, of kan een collega-ondernemer er nog wat mee. En moet je altijd nieuwe spullen hebben, of kun je ook circulair inkopen?

Tenslotte: Recycle. En dan komen we op de Heilige Graal: de circulaire economie. Een economisch systeem van gesloten kringlopen waarin grondstoffen, onderdelen en producten hun waarde niet of nauwelijks verliezen en hernieuwbare energiebronnen worden gebruikt. Niet omdat het kan, maar omdat het moet.

Overheden en klanten stellen stevige duurzaamheidseisen aan bedrijven. We moeten de komende 10 jaar 50% minder CO2-uitstoot realiseren door de afspraken in het Klimaatakkoord. De noodzaak hiervan werd recent nog eens ondersteund door het gezaghebbende IPCC-rapport van de VN. Tegelijk betekent verduurzamen op termijn ook lagere kosten, een betere concurrentiepositie en meer tevreden klanten. Dus de bal ligt ook bij ondernemers. De lat moet omhoog. Flevoland Overshoot Day op 31 december, waarom niet?

Terug